Van Milaan tot Brussel: sculptuur uit het altaarstuk van Jan II Borman tentoongesteld in het KBR museum
19 december 2023
Tot aan de tijdelijke sluiting van het KBR museum vanaf 8 januari 2024 kunnen bezoekers er uitzonderlijk het beeldhouwwerk ‘Koning Balthazar’ van een Brussels retabel uit Milaan bewonderen. Dit pronkstuk uit de 15de eeuw werd onlangs gerestaureerd in het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) en wordt tijdelijk tentoongesteld in de Nassaukapel van het KBR museum.
Topstuk uit Milaan
De sculptuur ‘Koning Balthazar’ maakt deel uit van een altaarstuk met de ‘Aanbidding der Koningen’. Lange tijd werd het altaarstuk in de basiliek San Nazaro Maggiore in Milaan toegeschreven aan een Duitse ambachtsman. Na de restauratie in het KIK is gebleken dat het gaat om een meesterwerk van een beroemde dynastie van Brusselse beeldhouwers: de Bormans. Dit altaarstuk werd aan het einde van de 15de eeuw aangekocht door een rijke Milanese koopman. Het reisde over de Alpen en illustreert de mobiliteit van kunstwerken in Europa tijdens de middeleeuwen.
Dynastie van beeldhouwers
De dynastie van beeldhouwers aan wie het 15de-eeuwse retabel nu wordt toegeschreven, de Bormans, onderscheidde zich door hun uitzonderlijke beheersing van de beeldhouwkunst. Hun meesterschap in het snijden van ronde-bossebeelden, volledig driedimensionale beelden, trok de aandacht van de machthebbers van die tijd. Hun faam verspreidde zich tot ver buiten de grenzen van de voormalige Zuidelijke Nederlanden en hun altaarstukken werden door heel Europa geëxporteerd.
Een verguld meesterwerk
De tentoonstelling van het beeldhouwwerk in KBR biedt een unieke gelegenheid om de koning Balthazar los van de retabelkast te bewonderen. De Wijze, die op de voorgrond van het tafereel staat, is helemaal rond gebeeldhouwd. Hij presenteert heel precieus tussen zijn vingers de afgedekte beker met de mirre die aan de pasgeborene wordt aangeboden. De koning is weelderig gekleed in een wambuis van damasten met goudborduursel, waarvan de uiteinden zijn versierd met borduurwerk in reliëf. De uiteinden van zijn rijkelijk versierde kromzwaard steken uit de lange, uitlopende mouwen van zijn gouden tunica. Zijn schoenen zijn voorzien van sporen. Balthazar draagt een kroon op een elegante hoed met daaromheen een tulband, waarvan het gedraaide uiteinde over zijn rug hangt. Hij draagt juwelen: een lange oorbel eindigend in een praalbloem en een brede gouden ketting om zijn schouders.
Een beeldhouwwerk en andere schatten liggen te wachten om ontdekt te worden
Tot de sluiting kunnen de bezoekers nog enkele bijzondere werken ontdekken in het KBR museum. Het laatste weekend voor de tijdelijke sluiting in het KBR museum wordt de Epifanie in de kijker gezet. Ter gelegenheid van Driekoningen worden de Rijmbijbel, het Evangeliarium van Echternach en de Genealogie van Petrus van Poitiers tijdens het weekend van 6 en 7 januari opengelegd op een miniatuur die het Bijbelverhaal waarin de Epifanie zijn oorsprong vindt illustreert. Bezoekers kunnen deelnemen aan een rondleiding met curator Ann Kelders die bezoekers meer over de oorsprong van het feest vertelt.
