Het KBR museum: ontdek een schat die 600 jaar verborgen bleef

Op 18 september 2020 opent het KBR museum zijn deuren. Het publiek zal er een nationale schat ontdekken die 600 jaar lang verborgen bleef: de bibliotheek van de hertogen van Bourgondië en haar prachtige collectie 15de-eeuwse handschriften. Met de opening van dit nieuwe museum neemt KBR, de nationale bibliotheek, deel aan de relance van het culturele leven en drukt ze haar stempel als culturele trekpleister in Brussel.

De uitzonderlijke collectie die tentoongesteld wordt in het KBR museum bestaat uit bijna een derde van de 900 boeken van de bibliotheek van de Bourgondische hertogen. Door de coronamaatregelen worden maximaal vijftig bezoekers per uur toegelaten in het 1.500 m² grote museum. Bezoekers kunnen deze schat, die werd samengesteld door hertog Filips de Goede, dus onder ideale omstandigheden ontdekken.

Deze ambitieuze vorst en rijke mecenas, die trouwens ook de stichter is van de Orde van het Gulden Vlies, gaf de aanzet voor de Gouden Eeuw in de Zuidelijke Nederlanden. Als bibliofiel bracht hij een verzameling boeken samen die bekend was in de hele westerse wereld. Ze besloeg alle domeinen van het denken en bevatte boeken van grote auteurs uit de oudheid zoals Xenofon en Titus Livius, maar ook middeleeuwse teksten: chansons de geste, gedichten van Christine de Pizan, … Filips de Goede nodigde de beste kunstenaars van zijn tijd uit aan zijn hof in Brussel en zelfs Rogier van der Weyden werkte voor hem. Bij hen bestelde hij boeken die rijkelijk werden verlucht met miniaturen. Ze zijn van zulke kwaliteit dat de curatoren van het KBR museum durven stellen dat “de mooiste schilderijen uit de midddeleeuwen in boeken te vinden zijn”.

Tot nu toe hadden enkel wetenschappers toegang tot deze prachtige collectie, met juweeltjes als de beroemde Chroniques de Hainaut en de Conquestes et croniques de Charlemaine. Een tijdje geleden besliste KBR de collectie te ontsluiten voor het grote publiek en het verhaal van de handschriften en de geschiedenis van de tijd waarin ze vervaardigd werden te vertellen. Het museumparcours is beschikbaar in vijf talen (Nederlands, Frans, Engels, Duits en Spaans) en elke bezoeker kan kiezen uit drie bezoekersprofielen (“meerwaardezoeker”, “ontdekkingsreiziger” en “speelvogel”).

In een scenografie die voldoet aan de hoogste eisen op het vlak van museuminrichting, toont het KBR museum waarom we moeten oppassen voor konijnen, dat de middeleeuwen zijn om je dood te lachen, dat er roze olifanten zijn gespot in Brussel of dat geschiedenisboeken wel eens durven te liegen.

De bezoeker krijgt een eerste introductie in de Nassaukapel, het enige overblijfsel van het gelijknamige paleis dat is ingekapseld in het modernistische gebouw van KBR. Erna krijgt het bezoek een vervolg op de hoger gelegen verdieping, waar 160 stukken – handschriften, prenten, retabels, wapens enzovoort – worden tentoongesteld in individuele vitrines. Om redenen van bewaring worden de handschriften driemaal per jaar gewisseld, zodat trouwe bezoekers telkens andere handschriften kunnen ontdekken. Naast handschriften stelt het KBR museum ook werken en voorwerpen uit de 15de eeuw tentoon die ze in depot heeft ontvangen van andere Belgische musea en collecties (o.a. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis van België, het Groeningemuseum in Brugge, de Stad Brussel). Thematische cocons voeren de bezoeker mee naar het midden van de 15de eeuw aan de hand van een audiovisuele ervaring. We duiken samen met hen in de wereld van de handschriften en de kunst van het verluchten. Bovendien maken ze kennis met de mannen en vrouwen die de hanschriften uit de hertogelijke bibliotheek hebben geschreven, gekopieerd, versierd of gelezen.

De opening van het KBR museum past in de nieuwe strategie van KBR: de instelling neemt er geen genoegen mee enkel het Belgische cultureel erfgoed te bewaren. Dat geeft ook haar slogan “Koester de tijd” aan. KBR streeft er immers naar een breder publiek te bereiken, zowel online als ter plaatse. Zo wordt KBR een echte culturele trekpleister in het centrum van Brussel, met – naast lees- en vergaderzalen – ook een restaurant en een tuin die vrij toegankelijk is.

De bouw van het nieuwe museum ging gepaard met grote infrastructuurwerken om het gebouw van KBR volledig rolstoeltoegankelijk te maken (met onder meer een hellend vlak en een extra lift). Tot slot werd het voormalige paleis van Karel van Lotharingen, dat deel uitmaakt van het KBR-gebouw, heringericht om er tijdelijke tentoonstellingen te organiseren en zo ook de andere collecties van KBR aan het publiek te tonen.

De hoofdpartners van KBR voor het KBR museum zijn de Regie der Gebouwen, Toerisme Vlaanderen, het Fonds Baillet Latour en de vzw Vrienden van KBR.

Praktische info

• Locatie: Kunstberg 28, Brussel (metro Centraal Station, tram-/bushalte “Koningsplein”)
• Openingsuren: vanaf 18.09.2020, van dinsdag tot zondag: 10.00 – 18.00 uur
• Toegangsprijs: € 11 (verminderd tarief: € 8; gratis voor sommige categorieën van bezoekers)
• Website: www.kbr.be/museum

Museumbezoek met de trein

Dankzij de NMBS krijgen bezoekers korting op hun treinreis naar het KBR museum. Met de NMBS-code op het online museumticket kunnen ze een Discovery Ticket kopen en reizen ze heen en terug naar Brussel-Centraal met 50% korting.

Coronamaatregelen

• Het aantal bezoekers wordt beperkt tot 50 personen per uur.
• Er wordt hydroalcoholische gel voorzien op verschillende plaatsen in het museum, evenals desinfectiedoekjes voor de audioapparatuur.
• Bezoekers krijgen een digitale pen om de interactieve schermen contactloos te kunnen gebruiken.
• Het museum wordt elke dag volledig ontsmet. Voor risicovolle onderdelen gebeurt dit twee keer per dag.
• Kruisingen worden vermeden in het museumparcours en het aantal bezoekers in gesloten ruimtes wordt beperkt.
• Het dragen van een masker is verplicht, evenals het bewaren van fysieke afstand tot andere bezoekers.

Meer info over het KBR museum vindt u in het persdossier dat u onderaan op deze pagina kunt downloaden.