KBR, KU Leuven Bibliotheken en Google plaatsen duizenden boeken en historische documenten online
25 februari 2022
KBR, KU Leuven Bibliotheken en Google hebben een overeenkomst ondertekend om een brede selectie belangrijke gedigitaliseerde documenten, uit het rijke culturele en historische erfgoed dat in de bibliotheken te vinden is, te delen. Het gaat om duizenden werken, waarvan sommige dateren uit de 15de eeuw. Ze worden de komende jaren voor iedereen vrij toegankelijk gemaakt via zowel Google Books als de bibliotheekcatalogi van de instellingen zelf. Blikvangers zijn de gedrukte werken van KU Leuven-professoren die vóór de afschaffing van de Oude Universiteit in 1797 werden gepubliceerd en werken uit ‘s werelds grootste verzameling in Brussel gedrukte boeken (15de-18de eeuw). Er zijn ook unieke stukken bij, zoals het eerste werk in de westerse literatuur dat uitsluitend aan biografieën van vrouwen was gewijd.
Hilde Van Kiel, directeur KU Leuven Bibliotheken, legt uit waarom dit project van grote waarde is: "Door onze kwaliteitsvolle bestanden te delen met Google worden ze breder toegankelijk via Google Books. De beelden van onze erfgoedcollecties worden omgezet in tekstuele, doorzoekbare data. Dit past perfect binnen het open data beleid van de KU Leuven en zal het onderzoek naar collecties als Lovaniensia of Jesuitica een boost geven."
Sara Lammens, Algemeen Directeur a. i bij KBR, voegt toe: "In ons actieplan voor de komende jaren is opgenomen dat KBR wil bijdragen aan de democratische fundamenten van de steeds digitaler wordende samenleving. Dat doen we door een grote hoeveelheid aan authentieke informatie beschikbaar te stellen aan de burger. Meer informatie online zetten, de toegang tot die informatie verbeteren en onderzoek in de digital humanities faciliteren zijn onze huidige prioriteiten."
![Pompa funebris optimi potentissimiq. principis Alberti Pii [...] (1623) - KBR, VH 26.769 E](https://cdn.uc.assets.prezly.com/0f5a66f1-b40c-4ca5-9f73-9b3faa6037d2/10%20VH%2026.769%20E.jpg "Pompa funebris optimi potentissimiq. principis Alberti Pii [...] (1623) - KBR, VH 26.769 E")
De bibliotheken selecteerden meer dan 80.000 gedigitaliseerde werken uit hun collecties. De samenwerking zal in de loop van 2022 van start gaan. Onder de geselecteerde documenten vindt u onder meer:
- Een unieke collectie van 25.000 boeken gedrukt in Brussel in de 17de en 18de eeuw: de grootste collectie oude en zeldzame boeken uit de hoofdstad van de (Zuidelijke) Nederlanden, met een sterke nadruk op overheidspublicaties in het Frans, Nederlands, Spaans en Latijn.
- ‘s Werelds meest volledige collectie van pamfletten en brochures uit de tijd van de Brabantse Omwenteling die leidde tot de onafhankelijke Verenigde Nederlandse Staten (1789-1790), bestaande uit bijna 7.000 items.
- Gedrukte werken van professoren van de Oude Universiteit van Leuven (1425-1797), gedigitaliseerd in het kader van het Lovaniensia-project.
- Corble-collectie: collectie van de Britse schermer Archibald Corble (1883-1944), een van 's werelds meest uitgebreide collecties over de geschiedenis van het schermen.
De geselecteerde boeken zijn vooraf gescand in de bibliotheken en de digitale versies zullen naar de datacentra van Google worden gestuurd. Daar worden ze verder aangevuld met data waardoor de tekst doorzoekbaar en machineleesbaar wordt. Nadat dit proces is voltooid, zal Google de digitale kopieën beschikbaar stellen op Google Books. " KU Leuven Bibliotheken en KBR zullen ook een kopie van de verrijkte data bewaren die zal worden opgenomen in hun eigen catalogus. De boeken die deel uitmaken van dit project vallen niet langer onder het auteursrecht", legt Stefano Reccia, Partner Manager bij Google voor het digitaliseringsproject, uit.
Sommige van de gescande werken zijn al toegankelijk op Google Books, zoals:
- Giovanni Boccaccio's De claris mulieribus (Leuven, 1487): deze verzameling biografieën van mythologische en historische vrouwen is het eerste werk in de westerse literatuur dat uitsluitend gewijd is aan biografieën van vrouwen. Deze uitgave, rijkelijk versierd met houtsneden, is het mooiste incunabulum (boek gedrukt vóór 1540) dat in Leuven is gedrukt.
- Unio pro conservatione rei publice (Antwerpen, 1515): dit zeer zeldzame boek (slechts 4 exemplaren bewaard) is de oudste gedrukte uitgave van polyfone muziek in de Nederlanden. Het viert de bezoeken van keizer Maximiliaan van Oostenrijk en zijn opvolger Karel V aan de stad Antwerpen in 1508 en 1515.
In de Europese landen digitaliseert Google alle publicaties die tot het publieke domein behoren (meestal publicaties ouder dan 125 jaar), met uitzondering van alles wat al gedigitaliseerd is in samenwerking met andere bibliotheken. Google kondigde vorig jaar een samenwerking aan om een groot deel van de collecties van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en het Plantin-Moretus Museum te digitaliseren. Eerder werd al een overeenkomst ondertekend met de Universiteitsbibliotheek Gent. Wereldwijd heeft Google talrijke collecties gedigitaliseerd, onder meer van de universiteitsbibliotheken van Stanford, Harvard en Oxford. KU Leuven en KBR kunnen nu aan die lijst worden toegevoegd.
Ben Bunnell, manager van het Google Books-project, is verheugd over de samenwerking. "Google Books werd 15 jaar geleden gelanceerd met de ambitie om alle boeken van over de hele wereld digitaal beschikbaar en doorzoekbaar te maken voor iedereen. We zijn blij dat deze belangrijke Belgische bibliotheken deze grote ambitie ondersteunen."
Stefano Reccia, die de partnerschappen met de Belgische bibliotheken initieerde, voegt toe: "Deze samenwerking voegt een ongelooflijk rijke collectie uit België toe aan ons corpus en brengt ons een cruciale stap dichter bij het bereiken van onze missie."
Beeldmateriaal
Beelden van het scanproces en foto's van de gescande werken vindt u in deze map.
Hanna Huysegoms